De Rijn stroomt naar het noorden via haar z.g. Rijn-IJsseltak. De rivier heeft vanaf het jaar 800 een steeds belangrijkere functie gekregen voor het transport van mensen en goederen. De IJssel, of Gelderse IJssel is de Nederlandse aftakking van de Rijn en takt bij Rkm 878,6 af richting de monding van de rivier naar het Ketelmeer en IJsselmeer. De rivier is 127 km lang. Steden aan deze rivier ontwikkelden zich als echte riviersteden met havens en markten en maakten o.m. deel uit van het internationale netwerk van de Hanzesteden met allerlei verbindingen over land en water.
Ook steden als Lissabon en Venetië behoorden tot deze ‘leak’. Zutphen is de oudste stad in de Rijn-IJsseldelta. De IJssel stroomde in het verleden uit in de Zuiderzee die in open verbinding stond met de Noordzee. Ruim 1700 jaar geleden vestigden zich continue mensen op de plek waar nu het hart van de stad is. Archeologische vondsten tonen aan dat er sinds de vroege oudheid al activiteiten waren, urnen en andere gebruiksvoorwerpen werden onlangs aangetroffen. In Musea Zutphen vindt u de geschiedenis van de stad. Zutphen lag ten noorden van de noordelijkste grens van het Romeinse rijk en ontwikkelde zich later als hoofdstad van het graafschap Gelre.
Het graafschap was een van de belangrijkste partners van de Republiek 1588 – 1795 de voorloper van het huidige Nederland 1813 – heden en heeft aan de basis gestaan van de historische ontwikkeling daarvan. Behalve handelsstad werd Zutphen een grote vesting, strategisch gelegen als ‘bruggenhoofd’ van de Hollandse Waterlinie. Gezien vanuit de haven ligt de stad als het ware om je heen. De middeleeuwse stadsmuur, de muurhuizen, de monumentale toren van de Walburgiskerk en de wallen met bomen rond de haven, zijn dominant. In de stad vindt u de sporen terug van haar bewogen geschiedenis als handelsstad en vestingstad. Het oorspronkelijk centrum vormt nog steeds een compacte eenheid met de grote marktplaats en het ‘s Gravenhof als belangrijkste open ruimte. Daar zijn de markten op donderdag en zaterdag: groente, fruit, vis en vlees, textiel, etc..
Op de markt en in de directe omgeving vind je bars, restaurants en terrassen. In de straten rondom dit centrum zijn verschillende soorten winkels, boetieks en uitgaansmogelijkheden. Alles bevindt zich op loopafstand, de haven is slechts honderd meter verwijderd van het hart van de stad het ‘s-Gravenhof en de Walburgiskerk. ‘s-Gravenhof, drie minuten lopen vanaf de haven, is het plein voor de Walburgiskerk met de unieke Librije en rondom verschillende andere historische gebouwen, o.m. het stadhuis, een hotel, Musea Zutphen in het z.g. Hof van Heeckeren en een fijn restaurant met prettig buitenterras op het zuiden (glas wijn, cappuccino, sandwich, etc.).
Iets verderop bevindt zich Dat Bolwerck op de Zaadmarkt 110, een bijzonder cultureel centrum, open voor publiek. In de stad bevinden zich verschillende hofjes waaronder het Bornhof met het Genietcafé. Op de Houtmarkt 75 vindt u de VVV Zutphen, daar kunt u alle informatie krijgen voor uw verblijf in de stad, de Cultuurkrant Zutphen is daar vrij verkrijgbaar en daarin vindt u alle actuele informatie over cultuur en kunst.